"Pokaż mi swój dom, a powiem ci, kim jesteś" - można z powodzeniem i w ten sposób sparafrazować znane powiedzenie. Wygląd domu dużo mówi o jego właścicielu i wcale nie chodzi tylko i wyłącznie o grubość i zasobność portfela. Materiały, jakie zostały użyte do budowy i wykończenia, dają świadectwo jego wiedzy, świadomości, praktyczności, gustowi. Budynek wykonany z trwałych materiałów budowlanych, rzadziej wymaga kosztownych konserwacji, remontów, dłużej wygląda jak nowy. Rzecz dotyczy szczególnie dachu, elewacji i schodów - zewnętrznej architektury domu, narażonej na zmieniające się warunki pogodowe (nasłonecznienie, wilgoć, mróz, śnieg). Dlatego właśnie kamień elewacyjny przeżywa czas swojego triumfu - jest na to wszystko odporny. Z kamienia można wyczarować najróżniejsze motywy aranżacyjne - warto zwrócić uwagę na bardzo modne ostatnio płytki z kamieniem kładzione na ścianach zewnętrznych budynku i wewnętrznych.
Czym jest elewacja?
Zewnętrzna ściana budynku jest wizytówką domu, zwłaszcza przednia, zwana fasadą. Jest to ściana najbardziej reprezentacyjna, zwykle od ulicy, zawierająca drzwi wejściowe, dlatego też jej wygląd ma znaczenie. Pozbawiona zabarwień, zanieczyszczeń, plam pleśni warstwa ochronna będzie przez lata skutecznie izolować mury od warunków atmosferycznych i uszkodzeń, maskować drobne niedostatki, podkreślać walory bryły budynku - słowem będzie piękną dekoracją domu.
Ze względu na zastosowane materiały wykończeniowe elewacji wyróżnia się:
- elewacje z kamienia naturalnego,
- elewacje z cegły,
- elewacje drewniane,
- elewacje tynkowe.
Decyzja o wyborze rodzaju elewacji powinna być podjęta na etapie projektowania domu. Powinna ona pasować do formy budynku (źle dobrana będzie szpeciła i przytłaczała), współgrać z otaczającym ładem (nie będzie rażąco go wyróżniała), odzwierciedlać estetyczne upodobania inwestorów lub właścicieli, spełniać wymogi ekonomiczne i techniczne. Poza tym elewacja powinna być fachowo położona i odpowiednio zabezpieczona.
Elewacje z kamienia naturalnego
Kamienne elewacje kojarzą się głównie z majestatycznymi i monumentalnymi budowlami lub budynkami użyteczności publicznej. Trochę z powodu wybranego i położonego kamienia na budynku (głównie ciemny i błyszczący), a trochę z charakteru danej instytucji można odnieść wrażenie, że elewacja z kamienia naturalnego jest zimna, nieprzyjemna, instytucjonalna. Nic bardziej mylnego - różnorodność dostępnych barw i faktur, możliwość tworzenia ciekawych kombinacji w celu uzyskania ciekawego efektu wizualnego (nigdy nie zdarzy się drugi taki sam) sprawia, że kamień elewacyjny jest bardzo chętnie wybierany jako materiał wykończeniowy zewnętrznych elementów domków jednorodzinnych. Dom nowoczesny, ze stali i szkła? Bardzo proszę - świetnie sprawdzą się kamienie szlifowane o surowym wyglądzie. Tradycyjny, inspirowany budownictwem śródziemnomorskim? Tu nadadzą się kamienie o ciepłych, piaskowych barwach, jak piaskowce, trawertyny.
Jaki kamień na elewacje?
Nie dobra to wieść dla wielbicieli marmuru. Najbardziej popularna i najchętniej wybierana do aranżacji skała nie nadaje się na elewację zewnętrzną. Niska odporność na mróz, uleganie przebarwieniom pod wpływem czynników atmosferycznych dyskwalifikują ją z tej roli. Znakomicie za to sprawdzą się:
- granit – najtwardszy po diamencie, mrozoodporny kamień elewacyjny, występujący w około 200 odmianach i kolorach i z tego powodu łatwo dopasować go do każdego projektu elewacji, jest często i chętnie wybierany na okładziny zewnętrzne;
- piaskowiec – twardy i matowy, nie daje się polerować, chropowata faktura sprawia, że niezabezpieczony jest podatny na zanieczyszczenie, znakomicie prezentuje się na elewacji, dlatego często wykorzystuje się go do wykończenia reprezentacyjnych elementów, jak np. cokoły, dostępny w wielu kolorach;
- trawertyn – skała pochodzenia wapiennego, gama kolorystyczna obejmuje brązy i beże, często spotykany na elewacjach, zwłaszcza fasadach;
- łupek kwarcowy – kamień o chropowatej, lekko połyskującej fakturze, występuje w bogatej gamie kolorów (od bardzo jasnych po czerń), cieszy się dużą popularnością jako elewacja na nowoczesnych domach;
- gnejs – kamień naturalny powstały z przeobrażenia granitu, posiadający te same cechy i właściwości.
Montaż elewacji kamiennej
Kamienie elewacyjne daje się łatwo ciąć i formować na dowolne kształty, dlatego można je łatwo dostosować do formy i pożądanych rozmiarów. Kamień elewacyjny tworzą kamienie surowe, cięte bądź łupane, w postaci płytek, paneli, listewek albo wielkoformatowych płyt. System montażu zależy od formy i miejsca stosowania.
Pielęgnacja elewacji z kamienia
Kamieniowi grożą nie tylko warunki atmosferyczne. Duże zagrożenie stanowi wysoki poziom wód gruntowych, który umożliwia przedostanie się do kamienia niszczących soli i kwasów, rozwijające się mchy i porosty, pojawiające się gipsy i sole potrafią zaś zniszczyć strukturę kamienia, zwiększyć jego kruszenie się, powodować pękanie i powstawanie brzydkich nalotów. Aby zagrożeniom zapobiec elewacja musi być dobrze zaprojektowana, fachowo ułożona (brak szczelin, a spoiny zabezpieczone przed gromadzeniem się wody), zabezpieczona (kamień elewacyjny powinien być zaimpregnowany już na etapie montażu). Impregnację należy powtarzać do 5-7 lat zalecanymi przez producenta środkami. Jeśli mimo wszystko elewacja ulegnie zabrudzeniom należy ją poddać piaskowaniu, myciu wodą lub parą wodną pod wysokim ciśnieniem.
Kamień naturalny w dekoracji ścian
Kamień naturalny może zdobić także wewnętrzne ściany budynków. To bardzo modna i nowoczesna dekoracja. Jej efektowny wygląd nie jest jedynym jej atutem - kamienna dekoracja jest odporna na wszelkie czynniki, montuje się ją w bardzo prosty sposób i stosunkowo nie jest droga. Kamień elewacyjny spotykany jest:
- w kuchni - w przestrzeni między blatem a szafkami tworzy niesamowity efekt wizualny, który można podkreślić specjalnym oświetleniem LED, kamień musi być odporny na nasiąkanie płynami i parą, zabrudzenia, uszkodzenia mechaniczne, zabezpieczony impregnatami;
- w łazience - tapeta odchodzi do lamusa, jej miejsce zajmują gładkie ściany i ściany wyłożone kamieniem w miejscach nie narażonych na stały kontakt z wodą, które nadają salonowi łazienkowemu niezwykłego wyglądu;
- w przedpokoju - stanowi doskonałe zabezpieczenie przed zabrudzeniami, jest wizytówką wystroju pozostałej części mieszkania;
- w salonie - chropowata i nierówna ściana jest niebanalna, ożywia przestrzeń, bardzo ładnie komponuje się z ciemną i gładką taflą telewizora.
Kamień elewacyjny we wnętrzach (ilość i różnorodność gatunków kamienia) należy stosować z rozwagą. Bardzo łatwo bowiem przekroczyć granicę i ściana z elewacją zacznie dominować w pomieszczeniu.
Jaki kamień naturalny wybrać do ścian wewnętrznych?
Do wnętrz, na ściany, nada się każdy, wymieniony wcześniej kamień. I wreszcie tu znakomity będzie marmur. Ale na jaką skałę się zdecydować? Ciepły piaskowiec? Pastelowy pożyłkowany wapień? Szary granit? Niesamowity onyks? Po pierwsze kamień musi być dopasowany do charakteru i funkcji danego pomieszczenia. Po drugie musi mieć określone cechy. Na miejscu trzecim znajduje się estetyka. Ma to istotne znaczenie, ponieważ źle dobrane płytki z kamieniem elewacyjnym będą szpecić pomieszczenie zamiast zdobić i nie spełnią swojej roli, staną się problemem. Na przykład ciemny kamień w przedpokoju spowoduje, że wąska przestrzeń stanie się optycznie węższa i nieprzyjazna, marmur w kuchni ulegnie zabarwieniom i pojawią się plamy od pary wodnej, chropowaty piaskowiec w łazience ulegnie zawilgoceniu, stanie się znakomitym środowiskiem do rozwoju bakterii i pleśni.
Obróbka i wykończenie kamienia naturalnego
Płytki z kamienia, mozaiki w formie paneli czy wielkoformatowe płyty są najwyższej jakości - przygotowane przez profesjonalistów przy użyciu najnowszych technologii. Do wnętrz można zamontować płytki z wykończeniem kamienia:
- polerowanym - powierzchnia gładka, błyszcząca, intensywna barwa kamienia;
- piaskowanym lub satynowanym - powierzchnia aksamitna, stonowana o ciepłym odcieniu,
- szczotkowanie - powierzchnia nierówna, o ciekawej fakturze.
Montaż kamiennej elewacji wewnętrznej
Mozaiki kamienne w postaci paneli tworzą bardzo ciekawe efekty wizualne, które można podkreślić odpowiednim oświetleniem. Oprócz tego, że nie są skomplikowane w montażu na ścianie, dostępne są w korzystnej cenie. Cięte kamienie panelowe są produktem specjalnie przygotowanym do samodzielnego i łatwego ułożenia na ścianie.
Pielęgnacja ściany z kamienia naturalnego
Naturalny kamień sam z siebie bardzo ładnie wygląda, lecz o to długotrwałe piękno należy dbać. Proces czyszczenia i konserwacji ma zapobiegać matowieniu kamiennej powierzchni, wydłużyć jego żywotność, nasycić barwę płytek, a tym samym uatrakcyjnić wygląd ściany oraz chronić ją przed zanieczyszczeniami. Do czyszczenia należy używać wody lub płynów o neutralnym odczynie oraz miękkich gąbek, szmatek. Zabronione jest stosowanie ostrych narzędzi np. w celu zdrapania zabrudzenia. W przypadku uporczywych zabrudzeń należy namoczyć je wodą i pozostawić na dłuższą chwilę. Do konserwacji służą preparaty dedykowane do różnych rodzajów kamienia - należy stosować je zgodnie z przeznaczeniem, gdyż niewłaściwy impregnat może spowodować np. ściemnienie kamienia. Konserwację należy przeprowadzać regularnie, co 5 - 7 lat, a specjaliści z firm kamieniarskich doradzają, by skorzystać z usług specjalistycznych firm, nie robić tego samemu w warunkach domowych.
Kamień elewacyjny - podsumowanie
Na zewnątrz czy wewnątrz - to eleganckie, efektowne rozwiązanie na długie lata. Wyrazisty, dekoracyjny materiał nada ścianom niepowtarzalnego charakteru i smaku. Jest nie tylko piękny, ale i niezwykle trwały, łatwy w utrzymaniu, ogromne bogactwo rodzajów, wzorów i kolorów sprawia, że każdy, nawet najbardziej wybredny gust, znajdzie coś dla siebie. Dobrze wybrany, odpowiednio zabezpieczony kamień naturalny będzie tworzył piękne, harmonijne wnętrze, w którym domownicy lub użytkownicy będą się bardzo dobrze czuli. A o to wszak w tym wszystkim chodzi.